دلیل تفاوتهای رفتاری میان زنان و مردان چیست؟

 

چرا میان زنان و مردان این همه تفاوت  وجود دارد؟ دلایل اصلی این تفاوتها چه هستند؟ کدام یک از آنها به وسیله طبیعت و کدام یک توسط محیط ایجاد می شوند؟ نقش مغز ما در ایجاد این تفاوتها چیست؟ آیا مردان و زنان به صورت متفاوت از مغزشان استفاده می کنند؟ آیا مردان باهوشتر از زنان هستند یا برعکس؟ متن علمی زیر ممکن است قادر باشد به برخی از این سؤالات و برخی دیگر از سؤالات مربوطه پاسخ دهد:

بعد از 20 سال ازدواج، شوهرم هنوز مرا درک نمی کند. او می خواهد بداند چرا من همیشه سه کار را به صورت همزمان انجام می دهم، چطور هرگز در پیدا کردن لغات سر در گم نمی شوم و چگونه می توانم اسامی زوجی را که سالها پیش دیده ایم به خاطر بیاورم؟ اکنون می دانم به او چه بگویم: دلیل آن مغز من است. گرچه به طور واضح، دلایل فرهنگی برای اختلافات احساسی و رفتاری ما وجود دارد؛ تحقیق مهم اخیر مشخص می کند ریشه بسیاری از تفاوتهای معماگونه مربوط به جنسیت ممکن است درون سرمان قرار داشته باشد. مغز زنان و مردان مشترکات زیادی دارند؛ اما از نظر اندازه، ساختار و حساسیت، به یک شکل نیستند. به طور کلی، مغز یک زن؛ همانند جسمش، ده تا پانزده درصد کوچکتر از مغز یک مرد است؛ با این وجود، منطقه ای که به شناخت بیشتر؛ مثل زبان، اختصاص داده شده است ممکن است حاوی سلولهای عصبی متراکمتری باشد.

مهمترین ویژگیهای متفاوت در مغز زنان و مردان؛ بر اساس گفته محققان، در این جا ذکر شده است:

زنان از قسمت بیشتری از مغزشان استفاده می کنند: « زنان وقتی کاری انجام می دهند - حتی صرفا حرکت دادن انگشتان شستشان - فعالیت سلولهای عصبی آنها بیشتر در سرتاسر مغز پخش می شود. »؛ این را دکتر مارک  جورج؛ روانپزشک و عصب شناس دانشگاه پزشکی کارولینای جنوبی می گوید. هنگامی که یک مرد ذهنش را به کار می اندازد، سلولهای عصبی در مناطق بسیار خاصی از مغز وی، تحریک می شوند. وقتی یک زن این کار را انجام می دهد، سلولهای مغز او مانند چادر شبی چهل تکه، فعال می شوند که اسکنهای صورت گرفته از آنها شبیه منظره ای از شهری بزرگ در شب، هستند.

یک توضیح ممکن؛ گرچه بحث برانگیز: جسم پنبه ای؛ حاشیه رشته هایی که در مرکز مغز قرار گرفته اند، در زنان ضخیمتر است که می تواند تداخل بیشتری میان نیمکره راست احساسی و وابسته به شهود و نیمکره چپ منطقی و بر اساس واقعیات ایجاد کند. در نتیجه، مغز زنان ممکن است ارتباطاتی را موجب شود که امکان وقوعش در مغز یک مرد وجود ندارد. برخی این مهارت را شکلی از هوش عاطفی و هیجانی و دیگران آن را شم زنانه به حساب می آورند. با این حال؛ حداقل در برخی موارد، مردان ممکن است در تمرکز کردن بهتر عمل کنند. امکان دارد این مسئله توضیحی باشد برای اینکه چرا همسر من قادر است در حالیکه تلفن در حال زنگ زدن و سگ مشغول پارس کردن است، خودش را در یک کتاب یا روزنامه غرق کند.

مغز یک زن نسبت به احساس واکنش قویتری نشان می دهد: دکتر مارک جورج هنگام اسکن از مغز مردان و زنانی که در حال یادآوری تجربیات عاطفی بودند، دریافت هر دو جنس پاسخ مختلفی به احساسات نشان می دهند؛ به ویژه به ناراحتی. گرچه آنها توسط انواع یکسانی از تجربه مورد تحریک قرار گرفته بودند؛ اما احساسات حزن آور در زنان، سلولهای عصبی یک منطقه را هشت برابر بیشتر از مردان فعال کرد. روشی که مغز ما به ناراحتی واکنش نشان می دهد؛ حداقل در تئوری، آسیب پذیری نسبت به افسردگی را که در زنان، دو بار شایعتر از مردان است افزایش می دهد.

همچنین مغز زنان امکان دارد به طرز صحیحتری، به احساسات سایرین پی ببرد. دکتر راکوئل گور؛ روانپزشک اعصاب دانشگاه پنسیلوانیا و همسرش؛ روبن گور روانشناس، به اسکن از مغز داوطلبانی پرداختند که به عکس بازیگران؛ در حالیکه از خود احساسات متفاوتی را نشان می دادند، نگاه می کردند. هر دو جنس زمانی که شادی را می دیدند، آن را تشخیص می دادند؛ اما مردان برای تشخیص غم در چهره زنان، اوقات بسیار سخت تری را می گذراندند. روبن گور می گوید: « چهره یک زن باید واقعا غمگین باشد تا یک مرد متوجه آن شود. »

زنان در برخورد با لغات روش خودشان را دارند: دختران معمولا زودتر صحبت می کنند و سریعتر می خوانند. دلیل آن ممکن است این باشد که هنگام خواندن، زنان مناطق عصبی هر دو سمت مغزشان را مورد استفاده قرار می دهند. مردان در مقابل، صرفا روی مناطق عصبی موجود در نیمکره چپ مغزشان تمرکز می کنند؛ این را دکترها سالی و بنت شایویتز؛ استاد طب اطفال و عصب شناسی دانشگاه ییل می گویند. همچنین زنان در بزرگسالی از نظر زبانی، ماهرتر هستند. در آزمایشات، زنان کلمات بیشتری را که با حرف یکسانی آغاز می شوند به خاطر می آورند و مترادفات بیشتری را فهرست می کنند و اسامی رنگها و شکلها را سریعتر از مردان می یابند.

شاید حتی مهمتر از این، پردازش زبان در زنان که توسط هر دو نیمکره مغز صورت می گیرد به زنانی که دچار سکته شده یا از ضربه مغزی رنج می برند در بهبود یافتن آسانتر کمک می کند. به گفته دکتر جورج: « از آنجاییکه زنان هنگام صحبت کردن، شبکه بزرگتری از سلولهای عصبی را نسبت به مردان به کار می گیرند، در صورت صدمه دیدن قسمتی از مغز، آسیب پذیری کمتری دارند. »

رانندگی زنان و مردان متفاوت است: در خیابان، زنان به آن چه که می بینند توجه بیشتری دارند؛ به ویژه علامتهایی مانند کافی شاپ گوشه خیابان یا کلیسای آن طرف زمین بازی. زنان هنگام بازگشت از مسیر رفته یا آدرس دادن، به چنین علامتهایی بیشتر تکیه می کنند؛ در حالیکه مردان به جهت و مسافت می اندیشند ( « نیم مایل به سمت غرب، سپس دو مایل به سمت شمال » ).

« تصور می کنم مردان با نوعی مؤلفه زیستی متولد می شوند که به آنها این امکان را می دهد که بتوانند در اعمال فضایی، موفقتر عمل کنند »؛ این را دبورا بلام؛ نویسنده مطالب علمی می گوید که قایل است مردان همواره در ورزشهایی مثل چرخش ذهنی شیئی سه بعدی، امتیاز بالاتری کسب می کنند. این مسئله می تواند دلیل اینکه چرا همسرم قادر است وانت کوچکی را در فضائی به اندازه یک تمبر پستی، پارک کند توضیح دهد.

حافظه یک زن تیزتر است: زنان در هر سنی که باشند، نسبت به مردان حافظه بهتری دارند؛ این را توماس کروک؛ روانشناس و رئیس « سایکولوژیکس »؛ سازمانی تحقیقاتی که حافظه بیش از 50،000 مرد و زن را مورد آزمایش قرار داده است، گزارش می دهد: « زنان در مقابل مردان، توانایی بیشتری برای مرتبط کردن اسامی با چهره اشخاص دارند و به علاوه، فهرستها را بهتر به خاطر می آورند. » کروک می گوید: « حوادثی که مردم بهتر آنها را به خاطر می آورند آنهایی هستند که به یک احساس مرتبطند. از آنجاییکه زنان بیشتر نیمکره راست مغزشان را که مسئول پردازش احساسات است مورد استفاده قرار می دهند، امکان دارد این کار را به صورت خودکار انجام دهند. »

روند پیری مغز در زنان، کندتر است: تحقیقی که در « بایگانی عصب شناسی »، منتشر شده دریافت کوچک شدن مغز در مردان سریعتر از زنان است. در میان عواقب آن، می توان به حافظه ضعیفتر، توانایی کمتر در داشتن توجه، حالت روانی افسرده تر و در نتیجه، تحریک پذیری بیشتر اشاره کرد. « بله، مردان با افزایش سن، بداخلاقتر می شوند. »؛ روبن گور می گوید: « می توان در این امر، مغز آنها را مقصر دانست. » دلیل اینکه اندازه مغز مردان تا این حد تغییر می یابد ممکن است به میزان مصرف سوخت مغز آنها مرتبط باشد. به نظر می رسد مغز زنان قادر است در طول زمان، میزان سوخت و سازش را که مصرف گلوکز مغز است کاهش دهد؛ در حالیکه مردان مسنتر نسبت به زمانی که جوانتر هستند، گلوکز را با سرعت بیشتری می سوزانند.

با آنکه مغز زنان مقاومتر است؛ اما این مسئله باعث نمی شود نسبت به تأثیرات افزایش سن نفوذناپذیر باشند. برخی تحقیقات نشان داده اند از هر چهار نفری که به بیماری آلزایمر مبتلا می شوند، سه نفر آنها زن هستند. بر اساس برخی مطالعات، شیوه درمانی جایگزینی استروژن ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را در زنان، کاهش و بروز نشانه های آن را به تأخیر اندازد.

با آنکه هنوز معنی همه این یافته ها را نمی دانیم، یک چیز مشخص است؛ دکتر راکوئل گور می گوید: « مغز مردان و زنان کارهای یکسانی انجام می دهند؛ اما شیوه هایشان متفاوت است. »

منبع: ترجمه شده از کتاب « Developing Reading Proficiency In English 3 »